Vakwerkbouw   met  baksteenvulling

Een vakwerkhuis of -boerderij is stevig, zolang het goed onderhouden wordt. Zelfs zonder onderhoud blijkt het, met wat geluk, nog eeuwen overeind te kunnen blijven. In het verleden had het onderhoud vooral een pragmatische inslag. Daarom is van veel vakwerkbouw de vlechtwerkvulling in de loop der tijden vervangen door de steeds goedkoper wordende baksteen. In de gebieden waar baksteen al vroeg volop verkrijgbaar was, werd al bij de bouw van een nieuw vakwerkhuis gerekend op een baksteenvulling.
Of vakwerk met een baksteenvulling oorspronkelijk zo bedoeld is, kan vaak nagegaan worden door de vulling te bekijken. Wanneer de vakken achteraf gevuld zijn met baksteen, zal de hoogte van een vak bijna nooit precies overeenkomen met een aantal baksteenlagen. Bovenaan moet dus 'gesmokkeld' worden door bovenin het vak een rij stenen schuin te plaatsten; dat is dan een stroomlaag. Ook het houtskelet geeft aanwijzingen: zijn er ongebruikte toognagelgaten naast een baksteenvulling, dan wijzen deze op verdwenen schoren en was het vak oorspronkelijk waarschijnlijk met vlechtwerk gevuld.




Tekst: Jean Penders, 09-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders